
13 gru Wada zgryzu kontra wada wymowy – leczenie

Co mają logopedzi wspólnego z ortodontami? Odpowiedź jest prosta: wspólną przestrzeń
jaką jest jama ustna. Podczas badań bardzo często okazuje się, że za wadę zgryzu odpowiedzialny jest
nieprawidłowo pracujący język. Sprawca pozostaje ten sam w przypadku wady wymowy. Czy da się to
naprawić? Oczywiście! Niezależnie od wieku zarówno wadę wymowy jak i wadę zgryzu jesteśmy w
stanie usunąć. Warunek jest tylko jeden. Dobrze zaplanowana diagnoza i terapia zarówno u logopedy
jak i u ortodonty a nawet i fizjoterapeuty.
Dlaczego aż tylu specjalistów? Ciało człowieka funkcjonuje jako jedna całość. Jest to system
ściśle powiązanych ze sobą układów. Całość może przypominać układankę z domina, gdy jeden klocek
się przewróci wówczas wszystkie upadają. Na co szczególnie zwrócić uwagę?
- Oddychanie – jeśli zauważysz u siebie lub u swojego dziecka spanie z otwartą buzią, chrapanie w
nocy, otwarte usta podczas dowolnej aktywności przez większość dnia a nawet jedzenia posiłku to
wielce prawdopodobnym jest, że tor oddechowy jest nieprawidłowy. Co ma wspólnego oddychanie z
wadą zgryzu lub wadą wymowy? Nieprawidłowy tor oddechowy powoduje w większości przypadków
nieprawidłowe ułożenie języka co tym samym zaburza pracę minimum dwóch układów: kostnego i
oddechowego. - Żucie – nikt lepiej od logopedy nie oceni tej jakże ważnej funkcji. Podobnie jest z gryzieniem i
odgryzaniem pokarmu. Sposób w jaki to robimy zależny jest nie tylko od możliwości mięśniowych,
ale także i zębowych. Brak odpowiedniego żucia we wczesnym etapie rozwoju może doprowadzić do
wady zgryzu. Nie bez znaczenia jest też wątek odnoszący się do spożywanej diety. Jej jakość oraz
konsystencja jest kluczowym czynnikiem rozwojowym. Nie dziw się więc proszę jeśli specjalista
zapyta cię o to. - Połykanie – to kolejny etap w procesie spożywanego posiłku. Ta trwająca kilka sekund czynność jest
niezwykle diagnostyczna. Warto zwrócić uwagę czy przy połykaniu język jest między zębami, czy
marszczy się broda oraz czy pojawia się częste krztuszenie i/lub odruch wymiotny. Jeśli tak
koniecznie skonsultuj się z logopedą. - Mówienie – jest swojego rodzaju wisienką na torcie, ponieważ wszystkie powyższe funkcje wpływają
bezpośrednio na jakość wymawiania poszczególnych głosek. Jeśli są wykonywane prawidłowo
wówczas i mowa jest prawidłowa.
Tylko prawidłowa praca języka pozwoli pozbyć się zarówno wady wymowy jak i wady zgryzu
eliminując towarzyszące temu dysfunkcje.
Literatura:
- D. Pluta-Wojciechowska, (2019), Efektywność terapii dyslalii, Katowice: Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego. - K. Gorzechowski, (2016), Rehabilitacja stomatologiczna, Białystok: Wydawnictwo HARGO.
- I. Malicka, (2021), Funkcje prymarne – połykanie i oddychanie. Ocena i usprawnianie [w:]
Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Diagnozowanie i terapia zaburzeń mowy t.2, red.
A. Domagała, U. Mirecka, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia. - P. McKeown, (2022), Terapeutyczny oddech, Wydawnictwo Spokojny Oddech.